Albania   Bosnia and Herzegovina   Croatia   Kosovo   Macedonia   Montenegro   Serbia   Turkey

Policy framework

Macedonia

Macedonia

The right to free legal aid is not a constitutionally guaranteed right, but it has been derived from the constitutional right to equality. In this condition, the right to free legal aid laid down in the eponymous law, is an instrument that enables the constitutional right to equality of the citizens and other persons, who, according to their poor material and financial standings are not able to exercise and protect their rights. On the other hand, the European Convention on Human Rights which is directly applicable in our national legislation, guarantees the right to a fair trial. This right is established and interpreted by the case law of the European Court on Human Rights in Strasbourg. Thus, the Constitution of the Republic of Macedonia through the established right to equality; the European Convention on Human Rights through the established right to a fair trial; and the Law on free legal aid itself, constitute the legal framework that guarantees the right to free legal aid and regulates one particular area of access to justice.

Free legal aid in Macedonia, according to the Law on free legal aid, is established as: preliminary legal aid and legal aid in judicial and administrative proceedings. Preliminary legal aid is provided by authorized associations and by authorized officials in the regional offices of the Ministry of Justice. The free legal aid in judicial and administrative proceedings is provided by attorneys at law.

The Law on free legal aid stipulates three criteria for accessing the right to free legal aid:

  1. Qualification criteria, according to which the right to free legal aid can be provided to:
    1. Citizens with permanent residence in the Republic of Macedonia.
    2. Children at risk, children under suspicion that it has committed an act defined as a crime or an offense under law, beneficiaries of social security, beneficiaries of the right to disability allowance that do not generate other incomes on the basis of earnings or income from immovable property, beneficiaries of the lowest retirement living in a family community with two or more persons supported by him/her, and families or self-supporting parents with one or more juveniles exercising the right to child allowance;
    3. Other persons: seekers of the right to asylum, persons to whom the right to asylum has been recognized, internally displaced persons as well as displaced or expelled persons who have temporary residence status in the territory of the Republic of Macedonia;
    4. A foreign citizen, who in accordance with the international agreements, no matter if he/she has permanent or temporary residence status on the territory of the Republic of Macedonia, exercises his/her rights under the competence of the state body of the Republic of Macedonia;
    5. A stateless person legally residing in the Republic of Macedonia; and
    6. A citizen of a member state of the European Union under the conditions and in the manner determined by this Law on free legal aid).
  2. According to the financial criteria, free legal aid will be approved for the applicant if he proves that there is no other possible way for him to provide legal aid unless the one he provides will negatively influence the lives of his closest family members (those who live together in the same household). In other words, the material and financial standings of the applicant and the members of his household shall not reach 50% of the average monthly salary paid in Macedonia calculated for the month previous to submitting the application for free legal aid. Also, the applicant for free legal aid shall not have immovable property in which the price reaches and passes the average amount of 5 monthly gross salaries paid in Macedonia in the previous month.
  3. Last but not least, the legal criteria says that free legal aid will be approved only if the proceeding resolves an issue of interest for the legal aid applicant for matters as fallowing: rights in the field of social, health, pension or disability insurance; labor relations; protection of children; victims of domestic violence; protection of victims of crime; protection of victims of human-trafficking; recognition of the right to asylum, and property issues.
Правото на бесплатна правна помош не е уставно загарантирано право, меѓутоа е изведено право од уставното право на еднаквост. При ваква состојба, правото на бесплатна правна помош утврдено со истоимениот закон, претставува инструмент преку кој се гарантира уставното право на еднаквост на граѓаните и другите лица, кои поради слабата материјална положба не се во можност да ги остварат и да ги заштитат своите права. Од друга страна, Европската конвенција за заштита на човековите права која е директно применлива во националното законодавство го гарантира правото на фер судење, а го воспоставува и интерпретира преку активно воспоставување на судска пракса.  Уставот на РМ преку воспоставеното право на еднаквост, Европската конвенција за заштита на човековите права и слободи преку воспоставеното право на фер судење, и самиот Закон за бесплатна правна помош со гарантираното право на бесплатна правна помош ја претставуваат законодавната рамка за регулирање на оваа материја.

Бесплатната правна помош во РМ според ЗБПП е предвидена како претходна правна помош и правна помош во судски и управни постапки. Претходна правна помош обезбедуваат овластени здруженија за БПП и подрачни одделенија на Министерство за правда, додека одобрената правната помош во судски и управни постапки се реализира од страна на адвокати.

ЗБПП, предвидува неколку критериуми за остварување на правото на бесплатна правна помош:

  1. Квалификационен критериум, според кој право на БПП имаат: државјани на РМ (дете во ризик, дете за кое постојат основи на сомневање дека сторило дејствие што со закон е предвидено како кривично дело или прекршок, лица корисници на социјална помош, корисници на правото на инвалидски додаток, кои не остваруваат други приходи по основ на заработувачка или приходи од недвижности, корисници на најниска пензија кои живеат во семејна заедница со две или повеќе лица издржувани од него и семејства или самохран родител со едно или повеќе малолетни деца кои остваруваат право на детски додаток) и други лица (баратели на правото на азил, внатрешно раселено лице, како и раселено или прогонето лице кое на територијата на Република Македонија има престојувалиште; странски државјанин, кој во согласност со меѓународните договори, без оглед дали на територијата на Република Македонија има престојувалиште или живеалиште, остварува негово право за кое е надлежен државен орган на Република Македонија; лице без државјанство, кое законски престојува во Република Македонија и државјанин на земја членка на Европската унија под услови и на начин утврден со овој закон).
  2. Финансиски критериум, според кој, за да биде одобрена БПП на барателот, тој да стори веројатно дека поинаку не може да обезбеди правна помош а тоа обезбедување на правна помош негативно би влијаело на неговата лична егзистенција и на егзистенвија на неговото потесно семејство со кое живее во заедничко домаќинство. Или, поинаку кажано, материјалната и финансиската состојба на барателот и неговото семејство не смее да биде поголема од 50% од просеча месечна плата исплатена во РМ за претходниот месец во времето на поднесување на барањето за БПП, како и не смее да има недвижен имот кој достигнува или надминува пет просечни месечни бруто плати исплатени во Република Mакедонија во претходниот месец или моторно возило чија вредност надминува пет просечни месечни бруто-плати исплатени во Република Македонија во претходниот месец.
  3. Критериум на правни области во кои ќе се одобри БПП: единствено во постапки за решавање на правно прашање од личен интерес на барателот кое, пак, е од областа на права од социјалното, здравственото, пензиското или инвалидското осигурување, работните односи, заштитата на деца, жртвите на семејното насилство, заштитата на жртвите од казниви дела, заштитата на жртвите од трговија со луѓе, признавање на право на азил и имотно-правните прашања.

Pin It on Pinterest

Share This