Albania   Bosnia and Herzegovina   Croatia   Kosovo   Macedonia   Montenegro   Serbia   Turkey

Policy framework

Turkey

Turkey

The Constitution of the Republic of Turkey foresees respect for human rights and fundamental freedoms. Article 10 guarantees equality of all individuals before the law[1] and Article 36 provides that everyone has a right to redress before the courts and benefit from a fair trial. No courts may refuse to hear cases within their jurisdiction.

Although there is no specific code regulating citizen’s information services or free legal aid, the Law on Attorneys (No.1136)[2] regulating the legal profession in Turkey, and The Turkish Code of Civil Procedure (No.6100) governing civil proceedings includes some regulations on free legal aid provision.

The Law on Attorneys contains provisions setting out under what circumstances attorneys are to offer free services including advice and active help and sets out detailed requirements for the provision of these services.

Article 35 of the law specifies the work which only qualified lawyers registered with a bar association may undertake in Turkey and includes providing an opinion in legal matters, litigating and defending the rights of individuals and legal entities before the courts, arbitrators, and other bodies invested with judicial powers, and managing all documentation associated with these activities.

The Turkish Code of Civil Procedure (No.6100) includes a section on ‘Legal Aid’ regulating the conditions under which individuals can make use of free legal aid. Individuals with limited economic means can make use of legal aid provisions and allowed to be exempt from court fees.

The purpose of legal aid is to make attorney services available to those who lack the wherewithal to pay for the attorney fees and jurisprudence costs, with a view to overcoming the obstacles to the right of the individual to seek justice and to ensure equality in exercising the right to seek justice (Legal Aid Regulations Of The Union Of Bar Associations Of Turkey Article 1).

While juridical aid answers an important societal need it is different from legal aid services. As a result of the legal regulation, Bar Associations are the sole service providers in the field.

[1] Article 10 of the Constitution provides that “All individuals are equal without any discrimination before the law, irrespective of language, race, colour, sex, political opinion, philosophical belief, religion and sect, or any such considerations.

[2] Law No. 1136 Avukatlık Kanunu can be reach here (Only in Turkish) http://www.barobirlik.org.tr/Detay5432.tbb

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. maddesi herkesin, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğunu öngörür. Ayrıca 36.maddesi de herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle, yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olmasını hükme bağlar.

Türkiye’de vatandaşlara yönelik danışmanlık hizmetleri ya da ücretsiz adli yardım konularını düzenleyen özel bir yasa olmamakla birlikte, Avukatlık Kanunu ve Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda ilgili bazı düzenlemeler yapılmıştır.

1136 sayılı Avukatlık Kanunu avukatların hizmetlerini, adli yardımın özellikle hukuki danışmanlık ve aktif desteğin bireylere nasıl, nerede, ne şekilde ve kimler tarafından sunulabileceğini düzenlemektedir. Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesi ‘Yalnız Avukatların Yapabileceği İşler’ başlığı altında; ‘Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa vermek, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda yazılı avukatlara aittir. (2) Baroda yazılı avukatlar birinci fıkradakiler dışında kalan resmi dairelerdeki bütün işleri de takip edebilirler’ ifadelerine yer vermektedir. Aynı kanunun ‘Avukatlık Yetkilerinin Başkaları Tarafından Kullanılmaması’ başlığı altında 63. maddesi ; ‘Baro levhasında yazılı bulunmayanlar ve işten yasaklanmış olan avukatlar, şahıslarına ait olmayan dava evrakını düzenleyemez, icra işlemlerini takip edemez ve avukatlara ait diğer yetkileri kullanamazlar.

Ceza yargılamasında ise kanunla ihtilaf halinde olan bireylerin adli yardımdan faydalanmaları Ceza Muhakemeleri Kanunu’yla düzenlenmiştir.

Hukuk yargılamasında hak arama özgürlüğünün korunması ve bireylerin adalete erişiminin sağlanması için 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu düzenlemeler yapmıştır. Kanunun ‘Adli Yardımdan Yararlanacak Kişiler’ başlıklı bölümü kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan yararlanabileceği öngörülmüştür. Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler.

Adli yardımın amacı, bireylerin hak arama özgürlüklerinin önündeki engelleri aşmak ve hak arama özgürlüğünün kullanılmasındaki eşitliği sağlamak üzere avukatlık ücreti ve yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanların avukatlık hizmetlerinden yararlandırılmasıdır. (Adli Yardım Yönetmeliği Mad.1/2) CMK, Adli Yardım Yönetmeliği ve ilgili kanunlarda düzenlenen ve Baro’lar tarafından verilmekte olan Adli Yardım toplumsal bir ihtiyacı karşılamakla birlikte özellikle AB ülkelerinde örneklerini gördüğümüz Vatandaş Bilgilendirme Büroları ve hukuki destek örneklerinden temel özellikleri sebebiyle ayrışmaktadır. Yürürlükte olan yasal düzenlemeler ile Barolar ve avukatlar adli yardım konusunda tekel halindedirler.

Pin It on Pinterest

Share This